Կենդանիների իրավունքները

Կենդանիների իրավունքներ նաև «կենդանիների ազատում», մարդկանց և կենդանիների հիմնական կարիքների համարժեքության գաղափարը։ Օրինակ՝ ցավից խուսափելու, իրենց կյանքը պահպանելու կարիքները։ Աջակիցները տարբեր տեսակետներ ունեն, սակայն բոլորն ընդհանուր առմամբ միասնական են այն հարցում, որ կենդանիներին չի կարելի դիտարկել որպես մասնավոր սեփականություն, օգտագործել արդյունաբերության և գիտական փորձերի համար։ Իսկ որոշ իրավունքներ, օրինակ՝ մարմնական վնասվածքներից և բարոյական վնասներից կյանքի և պաշտպանության իրավունքը, պետք է իրավաբանորեն ամրագրվեն կենդանիներին։ Կենդանիների իրավունքների հայեցակարգում իր զարգացումն է ստացել կենդանիների նկատմամբ արդարության գաղափարը, որի համաձայն խնդրի նկատմամբ միակ էթիկական մոտեցումը համարվում է բոլոր կենդանի արարածների նկատմամբ արդար վերաբերմունքը։

Իմ կարծիքով պետք չէ կենդանիների վրա փորձարկել տարբեր բաներ, օրինակ՝ նապաստակների վրա կոսմետիկա, շների վրա ծխախոտ, մկների վրա տարբեր քիմիական նյութեր և այլ նմանատիպ  նյութեր:

Մայրաքաղաքներ-Գետեր

Ամստերդամ-Նիդերլանդներ

Ամստել գետ Նիդերլանդներում, որի անունից էլ առաջացել է թագավորության մայրաքաղաքի՝ Ամստերդամի անվանումը։ «Ամստել» գարեջրի գործարանը տեղակայված էր Ամստել գետից ոչ այնքան հեռավորության վրա, որի ջրերն ամռանն օգտագործվում էին գարեջրի սառեցման համար։

Հարթաչափություն

Թարգմանություն

Лев Толстой. Պատմություն «Համառ ձին»

Սայլով մի մարդ պետք է անցներ գետը։ Գետի վրայով լաստանավ էր գնում։ Գյուղացին արձակեց ձին և սայլը տարավ լաստանավ. բայց ձին համառ էր և չէր ուզում գնալ լաստանավ։ Տղամարդը ողջ ուժով քաշքշել է նրան առիթով և չի կարողացել նրան լաստանավ նստեցնել։ Հետո նա սկսեց նրան հրել թիկունքից, բայց չկարողացավ ափից դուրս մղել։ Հետո նա որոշեց պոչով քաշել նրան ջրից։ Ձին համառ էր և չի գնացել այնտեղ, ուր քարշ էին տվել և մտավ լաստանավ։

Թարգմանություն

Лев Толстой. Իրական պատմություն «Ով է ճիշտ»

Մի մարդ ասաց, որ ուզում է ապրել այնպես, որ թշնամիները վախենան իրենից։
Իսկ մյուսն ասաց, որ ավելի լավ է ապրել այնպես, որ թշնամիները վախենան, իսկ ընկերները սիրեն։
Իսկ երրորդն ասաց.
-Ավելի լավ է ապրել այնպես, որ թշնամիներ չլինեն, բայց բոլորը ընկերներ լինեն։

Կիլիկիա

Լևոն Բ-ն և Կիլիկյան թագավորության հռչակումը

Լևոն Բ-ն (1187-1219 թթ.) կառավարման առաջին տարիներին հարկադրված էր պայքարել շրջակա մուսուլման ցեղերի դեմ։ 1187 թվականի գարնանը նա ջախջախեց երկրի հյուսիսարևելյան սահմաններ ներխուժած Իկոնիայի սելջուկ հրոսակներին։ 1188 թվականի աշնանը ջախջախեց երկրի հարավարևելյան սահմաններից ներխուժած Եգիպտոսի սուլթանության զորքերը։ 1189-1190 թվականների ընթացքում Բյուզանդական կայսրությունից և Իկոնիայի սուլթանությունից խլեց կարևոր նշանակություն ունեցող մի շարք տարածքներ՝ այդ թվում Պռականա, Սելևկիա, Ատալիա, Կրագյան Անտիոք և մի շարք այլ բերդաքաղաքները, Իսավրիան և այլ երկրամասերը։ Քանի որ շուտով սկսվեց Երրորդ խաչակրաց արշավանքն ընդդեմ Իկոնիայի սուլթանության, այն ստիպված էր հաշտվել իր կորուստների հետ։ 1190 թվականի մայիսի վերջին խաչակրաց զորքերը Ֆրիդրիխ I Շիկամորուսի գլխավորությամբ, Իկոնիայի սուլթանության վրայով մտան Կիլիկիա և ճամբարեցին Սելևկիա քաղաքի մոտ։ Լևոն Բ-ն համաձայնեց օգնել խաչակիրներին՝ պահանջելով ճանաչել Կիլիկյան Հայաստանը թագավորություն, իսկ իրեն՝ թագավոր։ Ֆրիդրիխ I-ը համաձայնեց, և խաչակրաց սովյալ զորքերը սնունդ ստացան հայկական հողերում։ Սակայն մինչ Կիլիկյան Հայաստանը որպես թագավորություն ճանաչելը, Կիլիկիայի գետերից մեկում խեղդվեց Ֆրիդրիխ 1-ինը:

Չարենց

Մանուշակագույն

Կապույտից հետո և ոսկուց հետո,

Քո՛ւյր, փռվեց ահա իմ տրտմած հոգում,

Որպես երազում ապրած երեկո —

Մի խամրած մշուշ մանուշակագույն…

Հիշում եմ հիմա, որ մի իրիկուն,

Ժպտալուց հետո, երբ ոսկի շղթան

Ընկավ ամոթխած գիրկը լռության —

Փռվեց քո դեմքին, իմ տրտմած հոգում

Մի խամրած մշուշ մանուշակագույն…

Վերլուծություն

Այս բանաստեղծությունը մանուշակագույնի օգնությամբ ներկայացնում է մթությունը, ավարտը, մարումը դա երևում է այս քառատողում՝

Հիշում եմ հիմա, որ մի իրիկուն,

Ժպտալուց հետո, երբ ոսկի շղթան

Ընկավ ամոթխած գիրկը լռության —

Փռվեց քո դեմքին, իմ տրտմած հոգում

Մի խամրած մշուշ մանուշակագույն…

Թարգմանություն

Лев Толстой. Առակ <<Երկու ձի>>

Երկու ձի երկու սայլ էին քաշում։ Առջևի ձին լավ էր քաշում, բայց հետևի ձին կանգ առավ։ Հետևի ձին բեռը տեղափոխեց առջևինի վրա. հետևի ձին թեթևացավ և ասաց առևին.

-Տառապիր ու քրտնիր։ Որքան շատ փորձես այնքան ավելի շատ կտանջվես։

Երբ նրանք հասան պանդոկ, տերն ասաց.

-Ինչի համար է ինձ պետք երկու ձի, եթե միայն մեկն է տեղափոխում բեռը, մեկին անասնակեր կտամ, մեկին էլ կմորթեմ գոնե կաշին վերցնեմ։

Եվ այդպես էլ արեց։

Օգտվել եմ

 

էկլոգիա

Գետեր

Դանուբ, գետ Եվրոպայում։ Երկարությամբ երկրորդն է Եվրոպայում։ Սկիզբ է առնում Գերմանիայի քաղաք Շվարցվալդի արևելյան լանջերից և թափվում Սև ծովը՝ առաջացնելով դելտա։ Երկարությունը 2850 կմ է։ Հոսում է Գերմանիայի, Ավստրիայի, Սլովակիայի, Հունգարիայի, Խորվաթիայի, Սերբիայի, Ռումինիայի, Բուլղարիայի, Մոլդովայի, Ուկրաինայի տարածքներով, նրա ափերին են գտնվում եվրոպական 4 մայրաքաղաքներ՝ Վիեննան, Բրատիսլավան, Բուդապեշտը և Բելգրադը։

Ամուր, գետ Արևելյան Ասիայում։ Ավազանը տարածվում է ԽՍՀՄ ՉԺՀ և ՍԺՀ տերիտորիաներում։ Ամուրի ավազանի մեծ մասը գտնվում է ԽՍՀՄ-ում։

Վոլգա, գետ Ռուսաստանի եվրոպական մասում։ Գետի դելտայի մի փոքր մասը՝ ոչ գետի հունի հիմնական մասը, գտնվում է Ղազախստանի տարածքում։ Վոլգան հանդիսանում է երկրագնդի ամենախոշոր գետերից մեկը և ամենամեծը Եվրոպայում՝ ջրի պարունակության և երկարության առումով։ Բացի դա, Վոլգան հանդիսանում է աշխարհում ամենամեծ գետը, որը հոսում է ներքին ջրամբարի մեջ։

Հասարակագիտություն

Վերացած մասնագիտություններ

1. Դիսպետչեր վարորդներ

Դիսպետչերականները Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների մոտոցիկլետիստներ էին, ովքեր հրատապ հաղորդագրություններ էին փոխանցում զինվորականների միջև: Պատերազմի ժամանակ ռադիոհաղորդումները ենթակա էին անկայուն և հակված գաղտնալսման, ուստի արագ և հուսալի մոտոցիկլետով առաքիչները գերադասելի էին այդ հրատապ իրավիճակներում:

2.Սառույց կտրտողներ

Սառնարանների և սառցարանների հայտնվելուց առաջ մարդիկ իրենց չեն զրկել կոկտեյլներից: Նրանք պարզապես լեռնային լիճ են ուղարկել հատուկ մարդկանց, որպեսզի վերջիններս կտրեն մի քանի խորանարդ մետր սառույց և առաքիչների միջոցով այն ուղարկեն սրճարաններ, ռեստորաններ և խանութներ:

3. Կեգլիներ շարող

Նախքան ավտոմատ կեգլիների տեղադրման մեքենաների հայտնագործումը, ինչ-որ մեկը պետք է հաներ և փոխարիներ կեգլիները բոուլինգի ծառուղիներից յուրաքանչյուր նետումից հետո: Այս փինսեթերները (հաճախ կոչվում են կեգլի տղաներ, քանի որ սովորաբար աշխատում են երիտասարդ տղաները) կախված էին գծերի վերջում և ձեռքով զրոյացնում էին կեգլիները: Ինչպես շատ սովորական, ձեռքով աշխատատեղերի դեպքում, երբ 20-րդ դարի առաջին կեսին սկսեցին հայտնվել ավտոմատ փինսեթերներ, այդ վճարովի պաշտոնների մեծ մասն անհետացավ:

4. Վերելակներ կարգավորող

Ուղևորներով աշխատող վերելակները, որոնք մենք այսօր ունենք, շատ պարզ են՝ համեմատած իրենց ձեռքով աշխատող նախորդների հետ, որոնք պետք է ունենային պատրաստված օպերատոր: Կոճակների փոխարեն հին վերելակներն ունեին լծակ, որը կկարգավորեր դրանց արագությունը, և վարորդը պետք է կարողանա վայրէջք կատարել ճիշտ հարկում: Նրանց աշխատանքը կենտրոնացած էր ուղևորների անվտանգության վրա:

5. Լապտերավառ

Լապտերավառը ամենառոմանտիկ մասնագիտություններից էր, որը աշխարհով մեկ հայտնի էր մինչև փողոցի էլեկտրական լույսերի ստեղծումը: Այս մարդիկ լուսավորում էին փողոցները երեկոյան և հանգցնում էին մոմերը արևածագի շողերի երևալուն պես:

6. Հաշվիչ նայող

Եթե դուք ապրում եք ժամանակակից կառույցում, հավանականությունը մեծ է, որ ձեր հարկային վճարի մի մասը նվիրված է ինչ-որ մեկին, որպեսզի նա շրջի ձեր թաղամասով և կատարի արտաքին կոմունալ հաշվիչների ընթերցումները: Շուտով պարզ և էժան խելացի սարքերը, որոնք մասսայական էներգիայի կուտակման շարժիչի մաս են կազմում, այդ աշխատանքը կդարձնեն անպետք:

7. Ավտոբուսի վարորդ

Հիմնականում շնորհիվ ավտոմատացման և առանց վարորդի մեքենաների աճի՝ կնվազվի և երևի կվերանա ավտուբուսների վարորդների աշխատանքը: Շվեյցարիայի փողոցներում ինքնակառավարվող էլեկտրական ավտոբուսներն արդեն իրականություն են։